Questo sito utilizza esclusivamente cookie tecnici di sessione, con la sola finalità di permettere la normale navigazione delle pagine web. Non vengono utilizzati cookie di profilazione o tracciamento. Informativa Cookie

Giovedì, 28 Marzo 2024

Impostazioni di visualizzazione: 


www.gabrieleortu.it – Copyright © Gabriele Ortu, tutti i diritti riservati

Antoneddu

De sa crassi sua, Antoneddu, est su prus tzegu. Est tot’ ossus, langiu che una puncia.

Is fedalis suus no ddu tirant meda poita fait scumparri’sa crassi, e pois est sempiri amurrionau che unu sirboni.

“Nosus, a tui, a su tiragiu no ti portaus ca si fais fai’ bregungia.” Narant totus is fedalis suus.

E tenint arrexoni. Dd’apu biu, una borta, annadendu in s’arriu, spollincu comenti de sa dì chi dd’at fatu sa mama. Pariat prus langiu de su ch’est.

Un omini chi portamu acanta, spantau, at nau: “Custu pipiu depit essiri maladiu!”

Un’ateru dd’at arrispustu: “Tenit su mali de is pipitzìris (in bidda mia bolit nai chi est mortu de famini), e smurzat a ora de cena, candu ndi scrufidi, scedau. Ma no ddu bis chi portat is ossus de is palas chi parint duas acuasanteras a revesciu? No portat mancu tratu di omini, ddi mancat s’ossadura, non solu sa prupa. E si tirat bentu forti currit perigulu chi ndi ddu pìghidi.”

“Cussu svilupat candu bandat a fai’ su militari, as a biri.”

“Ai cussu mancu intrai ddu faint in logu de caserma. Parit unu truncu apranau. No portat ne paneri e ne ateru. Sa cosa crara de issu est su nasu e is origas. De s’ateru est unu scheletru imboddiau de peddi.”

Su nasu de Antoneddu est portau a nomini in bidda e in totu sa cussorgia.

Prus che nasu est una proboscidi su suu. Is origas sunt una cosa foras de misura.

Ma totu custu a issu no ddi cumportat nesciunu dannu. Est sempiri cuntentu e allirgu che Pasca. No si curat de su nasu ne de su chi narat sa genti. Sa cosa chi ddi interessat, a issu, est sa scola, e is librus chi ddi donat su maistu po ligiri a domu sua.

Sa genti ddu stimat che unu fradi po su bellu naturali chi tenit cun totus.

Is feminas pois ddi currint a fatu che is abis a su meli. Narant chi s’omini a nasu mannu tenit puru ateras cosas de apretziai.

Ma Antoneddu de mannu portat solu su nasu e is origas. Sa fortuna sua est chi sa Natura dd’at favoressiu donandudeddi una grandu intelligenzia. In prus Antoneddu est de sentidus bonus, rispetosu, e no at mai mancau di acatu a nisciunus. In bidda est stimau de totus. In scola est su primu, cumprendit sa cosa a sa ‘olada de sa musca. No est chi si trobeddit candu benit interrogau de su maistu. Balla chi no! Sempiri abillu e prontu.

“Unu ciorbeddu speciali su suu.” – Narat su maistu, chi tenit lastima de custu giovaneddu e ddu bolit fai studiai.

 

***

 

Su babu di Antoneddu fait su sabateri e no est in forzas po suportai is spesas, scedau, e pois sigund’issu est mellus chi su piciocu imparit subitu s’arti, e no si pongat machioris in conca. “Su poberu nascit talis e talis morit!” Narat sempiri ziu Arrafieli, su babu di Antoneddu.

Ma su maistu no dda pensat aici. Una dì, a mengianu, si presentat a sa butega de ziu Arrafieli, e ddi proponit de mandai su pipiu a studiai a Casteddu.

“Ziu Arrafieli, – at comenzau su maistu – seu benniu po Antoneddu.”

“Nerit, nerit, su maistu. E ita at cumbinau su pipiu po s’essi’ scomodau a benniri finas a domu nosta?”

“Nudda de mali, ziu Arrafieli, anzis Antoneddu est unu grandu giovanu, beni educau e rispetosu, cun mei e cun is cumpangius. Est meda intelligenti e studiosu. In scola est su primu in tot’is cosas chi si studiant e sigomenti ocannu finit is elementaris no mi parit giustu a no ddi donai sa possibilidadi de continuai is studius. Fostei est di acordiu cun mei? Ita ndi narat?”

“Certu chi iat essi’ cosa bona su chi narat fosteti, ma is fainas e chini mi ddas fait si Antoneddu andat a studiai a Casteddu?”

“Tenit arrexoni, ziu Arrafieli, ma, a no ddu fai’ studiai custu pipiu est unu pecau, poita tenit s’intelligenzia e sa volontadi de ddu fai’. Antoneddu podit diventai, maistu, o dotori, o inginneri, e finas professori. Seu siguru, ziu Arrafieli, chi no s’at a pentiri.”

“Su chi narat su maistu est giustu, ma sa familia nosta no tenit is sustanzias po totu custu. Po nosus sunti cosas chi podeus otenni’ solu in is bisus! Miraculus chi no si podint overai. Si mancat finzas su pani de ognia dì. Comenti iaus a fai a pagai librus, tassas e totu is ballas chi serbinti? E su papai? E bestimentas? No at a bolli’ mandai su pipiu a Casteddu cun cussu bestiri totu azapulau? Is istudentis sunti bestius a lussu, fosteti is cosas giai ddas cumprendidi! E sa starìa? Nossi, no est cosa po nosus. S’omini no podit fai su passu prus longu de sa camba. Custas cosas ddas cumprendu deu puru mancari sia unu sabateri. No c’est bisongiu de scola po cumprendiri chi no teneus sa sustanzia.
Eh, ncindi bolit de ballas po biviri in logu de citadi. No, no est cosa po genti pobera, su maistu. Antoneddu est nasciu in d’una domu de genti sfortunada, genti misera. Est mellus chi imparit s’arti a su mancus unu biculu de pani ddu podit scabulli’! Custas cosas no si scit mai comenti bandant a finiri e sa familia no si podit indebitai e pois ci sunt ateras bucas in custa domu… No pozu lassai is pipius a famini po fai studiai Antoneddu.”

Su maistu at iscultau cun atenzioni s’arrexonamentu de ziu Arrefieli e tra issu fiat pensandu chi cussus fueddus ddus iat intendius un’atera borta candu, pagu prus o mancu, teniat s’edadi de Antoneddu. Is proprius fueddus chi su babu suu, issu puru sabateri, aiat torrau a su maistu Gravellu, candu fiat andau a fai sa proposta po ddu mandai a Casteddu.

“Ascultidimì, ziu Arrafieli. Deu puru bengu de una familia de genti pobera. Babu miu fiat poberu, fadiat su sabateri comenti ’e fosteti. Teniat una cedda de fillus e cun totu custu deu e aterus duus fradis eus poziu studiai.”

Ziu Arrafieli candu at intendiu chi fiat chistionendi cun su fillu de unu collega suu ma chi fiat puru maistu, at apertu is origas e s’est postu a iscultai comenti no ait mai fatu prima in vida sua. No fiat prus su maistu de Antoneddu chi portat de nantis. Fiat comenti e chi fessit unu fillu mannu suu. E pensada: “Maistu, fillu de sabateri! Ma no at essi’ nandumì calencuna faula?” Custu pensamentu perou dd’at allontanau subitu. Ddi pariat de mancai de arrespetu a unu maistu e a su babu collega suu. Fiat unu pagu spantau de custu arrexonamentu, abituau comenti fiat a chistionai sempiri a sa sola in sa butega sua.

Su maistu at cumprendiu ca ziu Arrafieli fiat penzamentosu, e at circau de segai in curzu s’arrexonu.

“Po is spesas di Antoneddu no si depit apensamentai. Apu giai pensau su de fairi. Antoneddu bandat a domu de unu abogau, amigu miu, chi ddi donat a papai, d’allogiat e ddu fait studiai. Antoneddu, in cambiu, ddi fait is fainas de domu e dd’agiudat in is cosas chi tenit abisongiu in s’uficiu. De Antoneddu ndi fadeus unu maistu de iscola o unu dotori senza de spendiri manc’unu centesimu. Sempri cun s’acordiu suu si cumprendit. Ita ndi narat, fosteti? Creu chi regalu prus bellu a su fillu no ddi pozat fai!”

A ziu Arrafieli custus fueddus dd’anti turbau. Est aturau unu pagu pensamentosu e pois at arrispustu: “Mi parit chi siat una cosa dificili po Antoneddu a serbiri e a studiari. Is meris pretendint, fosteti ddu cumprendit su chi bollu nai.”

“Deu e fradis mius eus studiau aici, ziu Arrafieli, fadendi su studenti serbidori. Is studentis arricus si pigant’in giru, in d’unu primu tempus, ca femus tzeracus–studentis e si tzerriant majolus. Ma in scola femus nosus a ddus pigari in giru a i cussus molentis a brenti prena e a conca buida. Solu aici, ziu Arrafieli, unu poberu podit studiai. Antoneddu est meda intelligenti e tenit una volontadi chi pagus a s’edadi sua tenint e at a biri chi dd’at a donai una grandu soddisfazioni. Nd’at a torrai professori e su merescimentu at essiri puru su suu”.

“Su chi mi narat su maistu est comenti ’e unu bisu po mei. Seus chistionendu de miraculus e deu no est chi creta meda in custas cosas… De sa vida apu sperimentau sceti su dolori e sa poberesa. In custu momentu m’agatu turbau. Ci dd’epu penzai. Sunti cosas de fai cun paxi e tranquillidadi. Dd’apu a torrai sceda custas diis. Prima ndi chistionu cun sa femina. In dognia modu ddi naru grazia po su disturbu chi est pighendusì po fillu miu e po sa familia nosta”.

Ziu Arrafieli est aturau totu su mengianu in pensamentu. A prangiu cun sa familia riunia at postu is cosas in discussioni cun sa mulleri e cun totu is fillus.

“Si su maistu t’at nau totu custu, nosus no podeus che creiri. Si no si prestat fiducia a su chi at nau issu a chini si depit creiri?” Custus sunt is fueddus bessius de buca a zia Munserrada, sa mama di Antoneddu e sa mulleri de ziu Arrafieli.

Antoneddu, ai cussus fueddus, s’est comenti e allutu in d’unu arrisu chi at illuminau sa cuxinedda pobera e scuriosa e aici e totu ant arrisiu is fradisceddus suus.

Ziu Arrafieli, fiat aspetendu propriu custu. At cumprendiu chi sa familia fiat di acordiu e po issu custu fiat su signali giustu. E at cumprendiu chi totus ant a donai una manu, in su bisongiu, ognunu po sa parti sua.

De cussa riunioni de familia at passau medas annus, e oi, a ziu Arrafieli, totus ddu tzerriant su babu de su dotori, e bivit cun allirghia sa becesa sua, in Casteddu.

De candu bivit in citadi, bessit ognia dì a passillai in via Garibaldi e in via Mannu. Custas, po issu, sunti is arrugas prus bellas de Casteddu poita ci sunt medas butegas de crapitas. E po ziu Arrafieli est comenti de abisitai una pinacoteca. Ognia crapita est un’opera di arti, po issu chi fadiat solu crapitas de peddi crua, scedau. Aici andant is cosas de su mundu, fradis carus.


Copyright © Gabriele Ortu - Tutti i diritti riservati.
www.gabrieleortu.it – Copyright © Gabriele Ortu, tutti i diritti riservati


Aggiornamento pagina: 26/04/2008
Copyright © 2007-2024 Gabriele Ortu

Menù rapido informazioni